BÁT CƠM SÁNG ÂN TÌNH

      Niên học 1985 - 1986, chúng tôi là sinh viên năm thứ 3 Khoa Toán-Cơ-Tin học, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, nay là Trường Đại học Khoa học Tự nhiên. Đây là thời kỳ khó khăn nhất của chế độ bao cấp trước đổi mới. Lúc này, viện trợ của Liên Xô đã sút giảm và chỉ còn lại các yếu phẩm như bột mỳ, phân bón… Tiêu chuẩn gạo nhiều tháng không có. Thậm chí cán bộ công nhân viên chức phải lĩnh gạo bằng phân bón. Sinh viên nội trú của Trường Đại học Tổng hợp, ngày 2 bữa bo bo là loại mỳ hột chưa xay của Nga. Với loại lương thực này, dù đang trong lứa tuổi thanh niên sung sức nhưng dạ dày cũng chỉ hấp thụ được 50-60% và tất nhiên với lượng calo như thế chỉ phục vụ được nhu cầu đi lại thôi cũng chưa chắc đã đủ. Sinh viên khoa Văn đã có câu “30 tuổi vật giật mình thèm cơm tẻ”. Câu văn vần cảm thán này đã nói lên tất cả. Sinh viên phải đối mặt với cái đói triền miên, và lúc đó quả thực chúng tôi chỉ mong có một bữa cơm no. Giấc mơ thật bé nhỏ nhưng nó lại xa vời với lũ sinh viên nghèo nội trú chúng tôi. Nhìn khuôn mặt hốc hác của các sinh viên, Ban chủ nhiệm Khoa lúc bấy giờ, đứng đầu là Giáo sư Hoàng Hữu Như, đã họp bàn với các thầy cô, để tìm cách giúp đỡ cho sinh viên có một chút gì vào bụng cho các em lên lớp, và các thầy cô đã đi đến quyết định (mà chỉ Khoa Toán mới làm được) là dành một phần tiền ít ỏi, trong việc sản xuất sơn để cho sinh viên, mỗi sinh viên một bát cơm sáng. Thức ăn là nước mắm pha loãng. Thực hiện việc nấu cơm sáng này là gia đình Thầy Vũ Ngọc Loãn, giảng viên của Khoa. Thầy ở cùng gia đình trong một gian nhà cấp 4 trong khu tập thể Mễ Trì. Khỏi nói lũ sinh viên đang đói khát chúng tôi hạnh phúc biết nhường nào. Chỉ là một bát cơm buổi sáng mùa đông giá rét, thức ăn là nước mắm đại dương nhưng đã giúp cho chúng tôi vượt qua cái đói, cái rét của mùa đông năm đó. Và quan trọng hơn là tình người, tình thầy trò của các thầy cô, giáo đối với sinh viên của mình. Thật cảm động bởi chúng tôi biết các thầy, cô giáo lúc đó cũng đang phải đối mặt với cuộc sống thiếu thốn trăm bề. Bát cơm sáng đã cho chúng tôi một nghị lực vô bờ để vượt khó khăn vươn lên trong cuộc sống.

      Nhiều năm đã trôi qua, bát cơm ân tình buổi sáng ấy vẫn vẹn nguyên trong tâm khảm chúng tôi. Bát cơm sáng đã theo chúng tôi suốt hành trình của cuộc đời. Nó hiển hiện cả trong những giấc mơ đời. Những chặng đường tôi đi từ quận 13 Paris, đến quận Cam xa lắc cùng những địa danh khác trên khắp trái đất, vẫn một bát khi đói đầy tình nghĩa năm ấy với một lòng biết ơn sâu sắc những người thầy, người cô đáng kính, mãi mãi không bao giờ có thể quên được.

      Trở lại giảng đường xưa sau hơn 30 năm bôn ba khắp các phương trời, vẫn còn nguyên đâu đó trên nhà liên hợp là mùi thuốc lá của nhà máy thuốc lá Thăng Long, tôi bồi hồi nhớ lại những khuôn mặt của Thầy, Cô xưa: người còn, người mất… nhưng bát cơm buổi sáng năm nào, tôi biết sẽ còn cùng chúng tôi mãi mãi trên hành trình này./.

Warsaw, Poland ngày 25/06/2016

Đỗ Quân (Đỗ Trọng Quân)

Sinh viên K28, Khoa Toán-Cơ-Tin học