Vào giữa những năm 80, đất nước chúng ta rơi vào hoàn cảnh vô cùng khó khăn sau hai cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam và phía Bắc. Với sự cấm vận của Mỹ, cùng với sự quản lí non kém của nhà nước, tình hình lại trở nên tồi tệ hơn. Một nền kinh tế bao cấp lỗi thời đã đẩy người dân đến cùng cực. Khoa Toán lúc ấy cũng hết sức khó khăn, cán bộ cơm không đủ no lấy gì đủ chất, suốt ngày phải xêp hàng để mua những thiết yếu cuộc sống mà nhà nước phân phối cho. Để cải thiện cuộc sống, các anh trong BCN Khoa đã có những quyết định dũng cảm: Làm kế hoạch 3 không dựa vào chuyên môn mà dựa vào cái đầu của mình. Các nhà lãnh đạo đã hành động một cách quyết liệt. Với số tiền có được từ cuốn sách toán sơ câp, Khoa đã cải tạo hai ngôi nhà đổ nát thành cơ sở sản xuất sau này. Tôi cũng bât ngờ, giáo sư Hoàng Đức Nguyên lại là một thợ nề cao tay đến thế. Cùng với anh Trương Văn Diệm và Tôn Quôc Bình, họ là những thợ nề có tài. Khi đã có mặt bằng, một xưởng sản xuất sơn ra đời. Tôi không nhớ rõ lắm vật liệu gồm những thứ gì nhưng rất nguy hiểm dễ cháy. Tôi còn nhớ ca nấu sơn của Đạt và Thư: bất ngờ ngọn lửa bùng lên đên tận mái nhà, may mà nhà mái ngói chứ không thì hoả hoạn là cầm chắc. Các anh ấy đã nhanh tay nhanh chân lấy bao tải chụp kín bình nấu sơn. Tôi nói như thế để nói thêm rằng nó là công việc nguy hiểm không khéo mất mạng như chơi. Anh Hoàng Hữu Như là linh hồn cho những công việc. Đối với anh, đời sống của anh em trong Khoa đươc cải thiện là anh vui. Chúng tôi ủng hộ anh. Sau này tiến tới, chúng tôi làm xốp, mầy mò mà từ những hạt xốp nhỏ đã thành những đồ dùng thiết yếu cho cuộc sống. Khi làm toán ta thấy nó đẹp nó mĩ miều và ta yêu nó. Một tình yêu vừa thật vừa ảo, nó như số phức vậy. Nhưng trong cuộc sống, có nhiều niềm vui, cái đẹp mà nhiều người cảm nhận như xem một trận đấu hay giữa MU và MC, như xem tập phim “Tuổi thanh xuân” có Nhã Phương và anh chàng diễn viên điển trai người Hàn Quôc đóng. Cái bi kịch lớn nhất của người làm toán là ít người vỗ tay. Nói như viện sĩ nông nghiệp khi ông đến phát biểu hội nghị Toán toàn quốc, là ông rât kính nể người làm toán, nhưng ông cũng không hiểu các anh làm gì. Điều đó cũng đúng thôi, vì chúng tôi làm toán mà có mấy người hiểu được nhau. Ngay như bổ đề nổi tiếng cúa GS. Ngô Bảo Châu, có lẽ số các nhà toán học Việt Nạm hiểu được chỉ đếm trên đầu ngón tay!

Tôi trở lại với đề tài kế hoạch 3 của Khoa. Khoa còn phát triển lên làm bột màu và thậm chí cả nước mắm nữa chứ. Sau này một số người phê phán, nhưng lúc ấy âu cũng là một giải pháp đáng hoan nghênh và chấp nhận đươc. Chúng tôi, đội ngũ vẫn cầm chắc ngọn bút và viên phấn đã tham gia một cách tích cực vào công việc đó. Bởi vì nó đảm bảo yên ổn hậu phương và nó hữu dụng cho công việc âm thầm nhưng quyết liêt cho việc di tản yêu nước : Đi Chuyên gia châu Phi. Chúng tôi, những nguòi làm kế hoạch 3 hồi đó, hầu hết là Tiên sĩ và cả Giáo sư nữa, chúng tôi không làm mất mình. Sau này đến hàng chục anh chị em gặp nhau ở châu Âu, châu Phi. Tôi sẽ đề cập tới chủ đề: Cuộc di tản yêu nước trong một dịp khác.

Mùa hè năm 1978, tôi và Anh Hồ Đức Việt lúc, đó đang là phó chủ nhiệm Khoa, được Đảng uỷ ĐHTH cử đi công tác Miền Nam.Tôi rất háo hức cho chuyến đi, bởi vì sau bao nhiêu năm đất nước bị chia cắt mới thu về một mối. Sau 3 ngày 3 đêm vất vả trên tàu hoả, chúng tôi đặt chân tới Sài Gòn. Thú thực, tôi đã ở Đông Âu nhiều năm tôi vẫn thấy ngỡ ngàng với sự sôi động và hào nhoáng của Sài thành. Tôi cảm thấy như một người nhà quê ra tỉnh. Lúc đó tôi ăn mặc không đến nỗi nào. Này nhé môt quần Âu ximili màu tím than, áo sơ mi Tiệp mang về, chưa sờn cổ. Rât may là tôi được công đoàn phân cho mua 2 m vải đủ may một cái quần. Những quần khác thi đầu gối và mông đã mạng dầy đặc. Người Sài Gòn họ không tò mò. Cứ nhìn vẻ ngơ ngác của chúng tôi, họ cũng biết là hai anh Việt cộng từ Bắc vào. Họ cũng không nghĩ rằng một trong hai người chúng tôi là anh Hồ Đức Việt sau này trở thành UVBCT và là Trưởng Ban tổ chức TW. Tôi vào Đại học Sài Gòn chỗ anh Tân cán bộ giảng dạy. Anh Tân cũng là cựu sinh viên trường Karlova Praha. Anh Việt đi thăm họ hàng, nghe nói làm to lắm. Ở Sài gòn 2 ngày. chúng tôi bắt xe đi Nha Trang, tôi vẫn nhớ là đường rất đẹp và tốt, xe chạy rât nhanh, lái phụ nhảy lên nhảy xuống thoăn thoắt. Chúng tôi thuê một phòng ở ngay bên bãi biển. Buổi sáng và tối chúng tôi thấy người dân tấp nập phóng xe đi tắm biển. Tôi có biết đâu nhìn cuộc sống tưởng như bình yên biết bao gia đình đang ấp ủ vượt biên đầy nguy hiểm. Ở Nha Trang, tôi tình cờ vào một cơ quan tôi biết ngay rằng đã Bắc hoá, trong hội trường những khẩu hiệu nền đỏ chữ vàng quen biết và nhât là bích báo, đặc sản miền Bắc với rất nhiều bài thơ và khẩu hiệu hô hào. Tình cờ, tôi được biết một người bạn mà tôi rất có cảm tình ở trung tâm học tiếng Teplice bên Tiệp ở đây. Chúng tôi quen nhau bên bàn bóng bàn. Cô bạn theo chồng vào Nam công tác. Tôi vẫn nhớ như in lần cuối chúng tôi gặp nhau bên Tiệp, bạn ấy nhìn tôi rất lâu mà mãi sau tôi mới hiểu. Cái nhìn ây đi suốt cuộc đời tôi. Chúng tôi hồi ấy bị cấm yêu nhau, không được xem phim tư bản và như vậy mất đi phần nào của tuổi thanh xuân. Rất tiếc, chúng tôi không gặp nhau bởi vì sáng hôm sau tôi phải ra Tuy Hoà gặp anh ruột của anh Huỳnh Sum. Anh tiếp chúng tôi thân tình. Chúng tôi đi về quê anh. Tôi nhớ là phải đi bộ hàng chục km đường đồi núi. Gia đình anh toàn là người tham gia cách mạng. Tạm biêt Tuy Hoà, chúng tôi ra Đà Nẵng để tìm đường ra Huế và lúc ấy chúng gặp khó khăn về tàu xe. Chúng tôi phải nằm suốt đêm ở sân ga để sáng sớm tham gia vào cuộc chen lấn kinh hoàng để có một cặp vé. Nhà anh Thuỷ Thanh nằm cạnh đường sô 1 cách Huế cũng không xa. Cũng như gia đình anh Sum, đều là gia đình sống chết vì cách mạng. Ở Huế, chúng tôi gặp gia đình anh Đống, gặp cháu Thu Lê xinh xắn, con anh chị. Được đại học Huế gửi đi nhờ xe của đại học KTQD, chúng tôi ra Hà Nội một cách thuận lợi.

Sau chuyến đi công tác ấy, độ 10 ngày sau tôi lên đường đi NCS và khi trở về thì anh Việt đã lên Trung ương làm việc. Sau này, chúng tôi cũng ít gặp nhau. Cũng có một lần gặp anh ở cửa hàng phở Giảng Võ, anh cười và bắt tay tôi, nhưng tôi cảm thấy bàn tay anh rất lạnh. Khi anh mất, cùng với các bạn cựu sinh viên Toán Lý đại học tổng hợp Karlova Praha, tôi có đến viểng anh. Tôi nghĩ rằng anh ra đi cũng không thanh thản gì. Nhưng dù sao, anh cũng vươn lên một nhân vật đầy quyền lực và lọt vào một trong 100 nhân vật tiêu biểu của Đại học quốc gia Hà Nội. Tôi biết điều này trong “Sộp thành Nhà giáo” do GS.TSKH. Trần Văn Nhung tặng.