Nhiều bạn bè hỏi chúng tôi làm thế nào để lập trình Pascal mà cho kết quả văn bản là chữ Việt có dấu, trong DOS, rồi trong WIN. Sau đây là một thủ thuật cơ bản và dễ thực hiện dành bạn đọc nào có quan tâm.

Trước hết, ta cần chương trình TBK.COM cỡ 10 KB của anh Quách Tuấn Ngọc, cựu học sinh Khối chuyên Toán – Tin, trường ĐHKHTN, ĐHQG Hà Nội, hiện là Giám đốc Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Giáo dục và Đào tạo.

File này được tải mạng qua địa chỉ: www.khoia0.com/tbk.com

và lưu vào cùng thư mục với TPX.EXE, nơi bạn thường xuyên lập trình Pascal!

Trình tự công việc như sau:

• Mở thư mục chứa file TPX.EXE và kích hoạt nó. Chú ý rằng file TURBO.EXE không cho kết quả mong muốn!
• Gõ Enter để xác nhận bản quyền của môi trường làm việc Turbo Pascal.
• Gõ tổ hợp phím Alt+Enter để mở rộng cửa sổ cực đại DOS trong WIN.
• Gõ Alt+F để vào menu File, gõ D để tạm thời vào DOS.
• Gõ lệnh TBK và Enter tại dấu mời của hệ thống. Khi đó sẽ thấy màn hình có giới thiệu bản quyền TBK.COM ver 6.3, 22/12/1994 của Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Đồng thời ở đó bạn cũng thấy mấy dòng hướng dẫn vắn tắt sử dụng TBK.
• Gõ lệnh Exit và Enter để trở về môi trường làm việc của Turbo Pascal. Bạn cũng sẽ thấy ở góc phải-trên của màn hình có chữ Anh nghĩa là chế độ gõ hiện thời ngầm định là tiếng Anh.
• Gõ Ctrl+Tab sẽ thấy một hộp thoại Telex Bách Khoa, ver 6.3 hiện ra.
• Gõ phím mũi tên xuống (↓), vạch “Tiếng Việt ... Tắt” sẽ hiện ra.
• Gõ Enter. Bạn sẽ thấy “Tiếng Việt ... Bật” và chữ Anh trên góc phải-trên đã đổi thành Telex, tức là kiểu Telex chữ Việt có dấu đã có hiệu lực.
• Gõ Esc để đóng hộp thoại và trở về môi trường làm việc của Turbo Pascal.
• Khi muốn viết toàn chữ tiếng Anh thì bạn làm như sau:

Gõ Ctrl+Tab >  Gõ phím mũi tên xuống (↓) một lần, vạch “Tiếng Việt ... Bật” sẽ hiện ra > Bạn hãy gõ Enter > Gõ Esc.

Hãy thử soạn chương trình ngắn sau nhé:

Uses crt;

Begin

  Writeln(‘Chào mừng bạn đến với TBK.COM’);

  Readkey

End.

Lưu file này lại với tên Test.Pas chẳng hạn, và cho chạy, kết quả được

‘Chào mừng bạn đến với TBK.COM’.

Vì dùng TPX.EXE nên máy tự động tạo ra file Test.Exe trong cùng thư mục với Test.Pas.

Gõ Alt+F, D để tạm thời về DOS  > Gõ lệnh TEST và Enter, sẽ thấy câu

‘Chào mừng bạn đến với TBK.COM’

có dấu chữ Việt cẩn thận.

Bây giờ lại thử thoát khỏi TBK bằng cách gõ lệnh TBK /u và Enter tại dấu mời hệ thống. Sau đó lại gõ lệnh Test và Enter thì thấy câu trên không bình thường nữa mà là:

 Chµo mõng b¹n ®Õn víi TBK.COM

 Để khắc phục tình trạng trên, gõ TBK và Enter để kích hoạt TBK, rồi mới chạy lại Test thì lại được chữ Việt có dấu.

 Tóm lại, muốn cho các chương trình lập ra nhờ TBK để có chữ Việt có dấu, chạy ngoài DOS cho chữ Việt có dấu, thì phải kích hoạt TBK trước!

Bây giờ hãy làm thế nào để đưa được văn bản chữ Việt có dấu lập bằng Turbo Pascal như trên lại có hiệu lực trong Windows?

Mở Test.Pas trong môi trường Turbo Pascal, gõ Alt+F,A để lưu lại dưỡi tên mới là Test-W.Pas, rồi soạn lại như sau:

Uses crt;

Var F:Text;

Begin

  Asign(F,’Test-W.DOC’);

  Rewwrite(F);

  Writeln(F,‘Chào mừng bạn đến với TBK.COM’);

  Close(F)

End.

 Chương trình này nhằm tạo ra file Test-W.DOC để mở được trong Microsoft Word.

Gõ Ctrl+F9 cho chạy, bạn sẽ không thấy gì trên màn hình cả! Nhưng ra Windows, mở file Test-W.DOC nó bằng Win Word tta dược kết quả:

 Chµo mõng b¹n ®Õn víi TBK.COM

 Rõ ràng là không đúng! Nhưng đừng vội nản chí!

Bôi đen văn bản bằng cách gõ Ctrl+A, rồi chọn font .VnTime, thì kết quả được:

Chµo mõng b¹n ®Õn víi TBK.COM

(Font .VnTime)

Từ đây ta có thể đổi ra các font khác kể cả Convert to Unicode, nhờ Unikey chẳng hạn:

Bôi đen dòng chữ trên, chọn Copy, nhấp phải chuột vào biểu tượng V ở khay hệ thống, chọn Công cụ, đánh dấu kiểm vào hộp kiểm Chuyển mã Clipboard, chọn nguồn là TCVN3(ABC) và Đích là Unicode, nhấp nút chuyển mã sx thấy thông báo Successful convert RTF Clipboard, nhấp OK, nhấp Đóng, Tìm vị trí trên văn bản cần thu lấy kết quả và goc Ctrl+V để Paste, ta thu được kết quả:

Chào mừng bạn đến với TBK.COM

(Font Times New Roman)

Hy vọng là nhờ thủ thuật nêu trên, bạn có thể lập trình bằng Turbo Pascal, vì đó là ngôn ngữ tương đối dễ dàng với mọi người, mà vẫn cho các văn bản chữ Việt có dấu, không chỉ trong môi trương DOS mà cả  trong Windows nữa.

Chúc bạn thành công!

Phạm Đăng Long

lightsmok@gmail.com