Cách t́m kiếm thông tin trên Internet

Internet là một kho tài nguyên thông tin vô tận được cung cấp bởi hàng triệu trang Web trên khắp thế giới. Các thông tin này rất đa dạng và có thể đúng, cũng có thể sai hoặc chưa đầy đủ, do đó người sử dụng cần phải t́m kiếm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau và sau đó mới so sánh, tổng hợp để có được kết quả như mong muốn. Ngoài ra việc t́m kiếm được đúng thông tin cần thiết cũng không phải là chuyện dễ dàng.

 

Các trang web hỗ trợ t́m kiếm trực tuyến

 

Hiện này có rất nhiều trang web với công cụ hỗ trợ t́m kiếm đă giúp cho người sử dụng Internet rất nhiều trong việc t́m kiếm thông tin. Trong số có thể kể đến các trang Web hỗ trợ t́m kiếm thông dụng như  Google, Yahoo, AltaVista, Lycos, AllTheWeb,...

 

Từ khóa t́m kiếm

 

Để t́m kiếm thông tin, trước tiên cần phải xác định từ khóa (Key Words) của thông tin muốn t́m kiếm, đây là phần rất quan trọng, từ khóa là từ đại diện cho thông tin cần t́m. Nếu từ khóa không rơ ràng và chính xác th́ sẽ cho ra kết quả t́m kiếm rất nhiều, rất khó phân biệt và chọn được thông tin như mong muốn, c̣n nếu từ khóa quá dài kết quả t́m kiếm có thể không có.

Thí dụ:

Muốn t́m thông tin về cách sử dụng máy vi tính:

Thông thường chỉ cần nhập từ khóa muốn t́m và nhấn nút T́m kiếm (Search) hoặc nhấn phím Enter th́ sẽ cho ra nhiều kết quả t́m kiếm bao gồm địa chỉ liên kết đến trang Web mà trong tiêu đề hoặc nội dung có chứa từ khóa cần t́m và vài ḍng mô tả bên dưới, chỉ cần nhấn trái chuột vào địa chỉ liên kết sẽ mở được trang Web có thông tin muốn t́m.

 

Phép toán trong từ khóa t́m kiếm

 

Để mở rộng các chức năng t́m kiếm, cũng như tạo thêm nhiều tiện dụng cho người dùng, các công cụ t́m kiếm cũng đă hỗ trợ thêm nhiều phép toán lên từ khóa. Dĩ nhiên mỗi công cụ có thể sẽ hỗ trợ những phép toán khác nhau. Ở đây chỉ nêu ra một số phép toán cơ bản được hỗ trợ bởi hầu hết các công cụ t́m kiếm.

 

Các tham số hỗ trợ t́m kiếm

 

Nhiều công cụ t́m kiếm c̣n hỗ trợ thêm các tham số t́m kiếm. Khi dùng các tham số t́m kiếm như một thành phần của bộ từ khoá th́ các trang Web được trả về sẽ thoả măn các đặc tính chuyên biệt hoá theo ư nghĩa mà các tham số t́m kiếm này. Các tham số hỗ trợ này cho phép kiểm soát được các nội dung hoặc trang nào muốn truy t́m.

Các tham số t́m kiếm kết thúc bằng dấu hai chấm (:) và chữ (hay cụm từ trong ngoặc kép) của bộ từ khoá nào đứng ngay sau dấu này sẽ bị chi phối bởi điều kiện của tham số t́m kiếm, c̣n các thành phần khác trong từ khoá sẽ không thay đổi ư nghĩa.

 

T́m kiếm trong giới hạn tên miền

 

Các tham số t́m kiếm giới hạn công cụ t́m kiếm trả về các trang nằm trong một tên miền, hay một miền con. Tùy theo công cụ t́m kiếm mà các tham số t́m kiếm được sử dụng

  1. Altavista hỗ trợ chức năng này bằng từ khoá host: Thí dụ: host:mars.jpl.nasa.gov mars saturn chỉ t́m trong mars.jpl.nasa.gov tất cả các trang có chứa chữ mars và chữ saturn.

  2. Excite, googleyahoo hỗ trợ chức năng này bằng từ khoá site:, khi kết hợp với các lệnh khác có thể t́m theo cách chuyên biệt. Thí dụ: "carbon nanotech" -site:www.technologyreview.com cho phép t́m tất cả các trang nào có chứa cụm từ carbon nanotech ngoại trừ các trang xuất sứ từ www.technologyreview.com

  3. AllTheWeb hỗ trợ các từ khoá domain, url, site: cho chức năng này. Thí dụ: để t́m các trang về deutch từ các trang trong nước Đức có thể dùng deutch domain:.de

 

T́m kiếm trong giới hạn tiêu đề

 

Các tham số t́m kiếm dùng để t́m trang có tựa đề chứa một từ (hay cụm từ) đặc biệt

  1. AltaVista, AllTheWeb, Inktomi (MSN và HotBot) dùng từ khoá title: Thí dụ: title: Mars Landing sẽ giúp truy t́m các trang có đề tựa về Mars Landing.

  2. Google và Teoma hỗ trợ các từ khoá intitle:  allintitle: (allintitle: sẽ ảnh hưởng đến tất cả các chữ đứng sau dấu :).

 

T́m kiếm trong giới hạn địa chỉ liên kết (URL)

 

Các từ khoá dùng để t́m các địa chỉ Web nào có chứa từ (hay cụm từ) của bộ từ khoá

  1. Google hỗ trợ từ khoá inurl:  allinurl:

 

T́m kiếm trong giới hạn liên kết (Link)

 

Các tham số t́m kiếm giúp t́m các trang có cài đặt các liên kết tới địa chỉ trang được ghi trong từ khoá

  1. Google, Yahoo sẽ cung cấp từ khoá link: Tuy nhiên, Yahoo yêu cầu địa chỉ trong từ khoá phải có đủ tiếp đầu ngữ http:// th́ mới hoạt động hữu hiệu. Thí dụ: bộ từ khoá link:vi.wikipedia.org sẽ giúp truy ra tất cả các trang Web nào có liên kết tới trang vi.wikipedia.org.

  2. MSN hỗ trợ chức năng này bằng từ khoá linkdomain:

 

T́m kiếm trong giới hạn loại (định dạng) của tập tin

 

Để truy t́m các loại tập tin có định dạng (format) đặc biệt th́ có thể dùng từ khoá filetype:đuôi của tập tin

  1. Google: sẽ hỗ trợ truy t́m các kiểu tập tin: PDF, word (.doc), Excel (.xls), PowerPoint (.ppt) và Rich Text Format (.rtf) cũng như PostScript (.ps), Text (.txt), HTML (.htm hay .html), WordPerfect (.wpd) và các đuôi khác... Thí dụ: laser filetype:pdf sẽ giúp t́m các trang là các tập tin dạng .pdf (.pdf là loại tập tin đưọc dùng trong cá hồ sơ văn bản của phần mềm Adobe Arcobat).

  2. Yahoo cho phép t́m HTML (htm hay html), PDF, Excel (.xls), PowerPoint (.ppt), Word (.doc), RSS/XML (.xml) và tập tin văn bản dạng (.txt).

  3. MSN chỉ hỗ trợ chuyên t́m các loại tập tin: HTML, PDF, PowerPoint (.pps hay .ppt), các dạng của Word, hay Excel.

Đối với các công cụ t́m kiếm th́ các tập tin có đuôi .htm khác với các tập tin có đuôi .html. Do đó, nếu muốn t́m một cách chắc chắc tất cả các tập tin dạng HTML th́ nên t́m làm hai lần, một riêng cho htm và một cho html.

 

Kí tự thay thế và kí tự ~ trong bộ từ khoá

 

Kư tự thay thế (wildcard character) được hiểu là một kư tự có thể dùng để thay thế, hay đại diện cho một tập hợp con của tập các kư tự chưa được xác định hoàn toàn. Một cách đơn giản hơn, kư tự thay thế là kư tự được dùng để đại diện cho một kư tự, hay một chuỗi kư tự trong một từ khoá, mệnh đề, câu hay dăy các kư tự. Nhiều công cụ t́m kiếm hỗ trợ cho việc sử dụng hai loại kư tự thay thế. Đó là dấu sao * và dấu chấm hỏi ?

(BuaXua.vn - Wiki)

 

Nguồn:

Vi tính